Vanuit haar woonkamer hebben Nour Obeid en haar twee dochtertjes Tulip (6) en Lureen (5) zicht op de Spuikom. De schaarse zon tovert duizenden zilveren sterren op het water. “Ik wilde graag aan de zee wonen, zoals we dat ook deden in mijn thuisstad Jableh aan de Syrische kust,” vertelt de jonge vrouw enthousiast. “Mijn familie en ik wonen heel erg graag in Oostende, bij het water.”
Nour spoelde bijna vier jaar geleden in België aan na een tussenperiode in Qatar. Eerder waren haar ouders, oudste broer en oom al vanuit Syrië naar Oostende gevlucht. “Mijn vader had zijn eigen restaurant. Tijdens de burgeroorlog werden m’n vader en oudste broer vanuit het regime bedreigd, en toen dat escaleerde zijn ze naar België gekomen.”
Vandaag woont er een belangrijk stuk van Nour’s familie in België. Nour trouwde op jonge leeftijd, terwijl haar man en zij elkaar nauwelijks kenden. In 2016 vluchtte ze in haar eentje naar Qatar, waar haar ex-man sinds 2009 verbleef.
“Al vlug kwam ons huwelijk in een stormachtige periode terecht. Ik voelde me niet evenwaardig behandeld, wat niet strookte met de manier waarop ik was opgevoed. We gingen uit elkaar. Toen ik besloot om in Oostende bij mijn familie te komen wonen, weigerde m’n man onze dochters met me mee te laten komen. Dat maakte de eerste drie jaren hier voor mij heel zwaar. De lockdown tijdens de coronapandemie maakte het allemaal nog een stuk moeilijker. Ik zat opgesloten tussen vier muren, ik sprak de taal niet, ik had nog geen vrienden, ik miste de meisjes heel hard.
Op een dag heb ik mezelf wakker geschud. Ik begon dagelijks te lopen, startte met fitness, ging in therapie, en ik probeerde met meer mensen in contact te komen. Op drie maanden tijd verloor ik 14 kilo. Die fysieke verlichting hielp zeker om me stilaan beter in m’n vel te voelen. Vorig jaar zijn de meisjes ook naar Oostende gekomen. Dat heeft mij een grote boost gegeven.
“Een traumatische overtocht, die me nog steeds de woorden beneemt“
“De reis naar hier is op een bepaald moment traumatisch verlopen. De Turkse tussenpersoon bleek een onbetrouwbaar iemand die de groep vluchtelingen, waarvan ik deel uitmaakte, op een bepaald moment alleen achterliet in de bossen. Over die angstaanjagende twaalf dagen kan ik tot op vandaag nog steeds niet goed vertellen, ook al maant mijn therapeute me aan dat wél te doen.”
“Nog veel te veel vrouwen zijn niet op de hoogte van hun rechten”
Nour werkt als vrouwenambassadeur bij FMDO*. Deze vrouwenambassadeurs delen hun ervaring en kennis over vrouwenrechten, grensoverschrijdend gedrag en discriminatie met andere vrouwen met een migratieachtergrond aan de hand van een educatief spel. Op die manier vormen ze een voorbeeld voor deze vrouwen en engageren ze zich om deze thema’s bespreekbaar te maken en aan te kaarten. Dit vrijwilligerswerk biedt haar de kans andere vrouwen te ondersteunen.
“Het is vanuit mijn eigen verhaal dat ik begon in te zien dat vele vrouwen uit m’n thuisland met dezelfde moeilijkheden kampen. Ik wil mijn verhaal met andere vrouwen delen, om hen sterker te maken. Vaak zijn vrouwen zich er niet van bewust dat ze door de onderdrukte situatie waarin ze verkeren in een depressie belanden. Ze hebben er de woorden niet voor en ze gaan er nog te vaak van uit dat hun situatie normaal is. Hetzelfde geldt voor vrouwen die in situaties verkeren van economisch of emotioneel geweld. Nog veel te veel vrouwen geven zichzelf de schuld van de situatie waarin ze zitten. Te veel onder hen zijn niet op de hoogte van hun rechten. In mijn vrijwilligerswerk maak ik vrouwen daarvan bewust én ondersteun ik hen om hun toestand te verbeteren. Goede, correcte informatie is daarbij van groot belang.”
“Ik heb geleerd dat vrijheid niet in strijd is met mijn geloof”
Als praktiserend moslima heeft Nour een heldere blik op de rol van haar geloof als leidraad voor haar leven. “Wekelijks praat ik met vrouwen uit allerlei windstreken over de problemen die zij ondervinden om zich aan te passen. Vaak gaat het daarbij over hun rechten als vrouw. Ik heb geleerd dat onze religie ons als moslima veel rechten biedt. Er bestaat een groot onderscheid tussen wat religie zegt en wat traditie ons wil laten geloven. De Koran verbiedt ons heel wat minder dan wat de traditie ons oplegt. Het valt me op hoezeer mannen blijven zweren bij traditie in tegenstelling tot vrouwen die op zoek gaan naar een nieuwe manier van leven. Die bestaat er vooral in op een goede manier om te gaan met de vrijheden waarover we hier beschikken. Jullie Belgen zijn er heel goed in om mensen in vrijheid te laten leven. Ik heb geleerd dat deze vrijheid niet in strijd is met m’n geloof en ik zie het als mijn missie om vrouwen sterker en bewuster te maken. Stapje per stapje. Mijn eigen geschiedenis is daarbij een uitstekende leidraad.”
“Samen met mijn dochters zal ik hier alle kansen benutten”
Nour weet niet of ze ooit naar Syrië terugkeert. Nu haar familie hier woont, heeft ze vele vrienden gemaakt. Nu ze zich ingeburgerd voelt, heeft ze weinig behoefte om terug te gaan. “In tegenstelling tot wat je soms hoort, vind ik Oostendenaars helemaal niet gesloten van karakter. De meeste mensen zijn hier heel vriendelijk. Ondertussen woont m’n ex-man hier ook, en we slagen erin de zorg voor onze twee meisjes op een gedeelde manier op te nemen. De toekomst van Tulip en Lureen ligt hier, in Oostende. Tulip volgt sinds enkele maanden zwemles. Ze is erg enthousiast en droomt ervan om ooit mee te doen aan de Olympische Spelen (lacht). Net zoals mij, tekent Tulip graag. Lureen houdt dan weer van turnen. Ik wéét dat mijn dochters hier alle kansen krijgen en ik zal die samen met hen benutten.”
“Als burgemeester zou ik met inwoners in gesprek gaan en naar hen luisteren”
Als afsluiter vraag ik Nour wat zij zou doen als ze burgemeester van Oostende zou zijn. “Ik vind dat er in de winter te weinig aanbod is voor mensen. Wanneer ik in Gent of Brugge kom, merk ik op dat vlak toch een groot verschil. Ik vind het zwembad ook te klein, en een stad zoals Oostende zou een buitenbad moeten hebben. Als burgemeester zou ik meer met mensen praten, iedere drie maanden samenzitten met inwoners om met hen in gesprek te gaan en naar hen te luisteren.”
*FMDO vzw (Federatie Mondiale en Democratische Organisaties) verbindt en versterkt mensen in deze diverse samenleving en doet dat met sociaal-culturele verenigingen van mensen met een migratieachtergrond en gedreven vrijwilligers die het hart van FMDO vormen. www.fmdo.be.
Tekst door Bruno Weyns
Foto’s door Femke den Hollander